Gordelroos: kwelgeest voor mensen met verminderde conditie

Door Gerrit Boersma

Bijna iedereen heeft wel eens van gordelroos gehoord. De ziekte komt vrij vaak voor en als je hem hebt gehad vergeet je dat nooit meer. Het veroorzaakt op bepaalde delen van je lichaam jeuk en/of stekende pijn. Gordelroos komt door een virus dat je als kind ooit hebt opgelopen: waterpokken. Per jaar krijgen 5 op de 1.000 mensen het (blijkt uit de huisartsenregistratie NIVEL). Dat zijn jaarlijks zo’n 85.000 nieuwe gevallen. Naarmate mensen ouder worden neemt de kans erop toe. In een artikeltje van nu.nl staat dat van alle mensen boven de 85 jaar ongeveer de helft ooit gordelroos heeft gehad.
 

Verborgen virus

Na het doormaken van waterpokken ben je het virus niet kwijt, het verbergt zich in een groepje gevoelszenuwen die vlak naast het ruggenmerg liggen. De normale afweer van gezonde mensen houdt het virus in bedwang, waardoor het lijkt te slapen in die zenuwcellen. Als je conditie, en daarmee je afweer, om wat voor reden dan ook achteruitgaat kan het virus ‘wakker’ worden. Via een zenuwbaan wordt het virus actief bij het uiteinde van die zenuw elders in het lichaam en veroorzaakt daar de aandoening die we gordelroos noemen. De pijn en jeuk doen zich dus uitsluitend voor op die plaats in het lichaam waar die gevoelszenuw naar toe leidt, en altijd maar aan één kant van het lichaam. Bij mij verschenen kleine blaasjes en ontstond er pijn en jeuk links op mijn hoofd.
 

Vaccinatie

Omdat gordelroos te maken heeft met conditieverlies en verzwakte afweer, komt de aandoening relatief vaak voor bij oudere mensen. De pijn is vaak behoorlijk ernstig. Al weer meer dan een jaar geleden bood de oncoloog mij een vaccinatie (Shingrix) aan tegen gordelroos. Normaal wordt dat middel niet vergoed, maar aangezien in mijn geval sprake was van AL-amyloïdose, werd de vaccinatie wel vergoed. De vaccinatie is, zoals erbij werd vermeld, helaas niet 100% effectief. Je kunt ondanks de vaccinatie de ziekte nog steeds oplopen, maar de kans erop is natuurlijk een stuk kleiner. Zoals altijd moeten andere zaken, zoals bijvoorbeeld medicatie, meegewogen worden of vaccinatie zinvol kan zijn in jouw individuele geval. Overleg daarover met je behandelend arts.

Afbeelding

Uitslag op een heup

ATTR en lokale AL

Het risico op gordelroos is bij patiënten met ATTR-amyloïdose, lokale AL-amyloïdose en vele andere typen amyloïdose niet hoger dan voor gezonde leeftijdsgenoten. Het zijn in het bijzonder patiënten met AL-amyloïdose die ten gevolge van de chemo- of immunotherapie dan wel stamceltransplantatie een verminderde afweer hebben en daardoor een hoger risico lopen op gordelroos. Daarom krijgen deze patiënten het advies zich te laten vaccineren. Gezien de hoge kans op deze ziekte voor oudere mensen zou iedereen boven de 60 kunnen overwegen zich te laten vaccineren.
 

Uiterst pijnlijk

Ik heb, vergeleken met andere schrikbarende ‘verhalen’ over gordelroos, er wellicht minder last van dan een niet-gevaccineerd iemand. Maar gevaccineerd of niet, het blijft een uiterst pijnlijk verschijnsel. Ik ben er ondanks de vaccinatie al een flink aantal weken mee onder de pannen en heb niet het gevoel dat het bijna over is. Kortom, al met al geen pretje.

Afbeelding

Uitslag op een arm

Niet vergoed

Volgens recente berichtgeving zou gordelroos weer vaker voorkomen. De vraag naar vaccinatie groeit hierdoor behoorlijk. Een flink aantal mensen wil uit voorzorg toch graag zo’n vaccinatie, ondanks de forse prijs ervan. Zonder diagnose van een chronische ziekte als AL-amyloïdose moet je de vaccinatie zelf betalen, en dan gaat het over enkele honderden euro's. Op basis van mijn ervaring met de ziekte kan ik me goed voorstellen dat je, zeker op oudere leeftijd, daarvoor kiest. Er is wel een discussie gaande over het al dan niet vergoeden van de vaccinatie in het basispakket.